Pagination là gì? Cách tối ưu trải nghiệm người dùng website

Pagination là gì, hay kỹ thuật phân trang, chính là chìa khóa để phân chia khối lượng nội dung khổng lồ thành các phần nhỏ dễ quản lý, giúp người dùng điều hướng thuận lợi và không bị quá tải thông tin. Tại Tinymedia.vn, chúng tôi sẽ chỉ ra cách triển khai phân trang một cách khoa học để tối ưu hóa website của bạn, mang lại trải nghiệm người dùng tuyệt vời và cải thiện tốc độ tải trang, điều hướng nội dung.

Khám phá Pagination là gì và bản chất của nó là gì?

Pagination, hay còn gọi là phân trang, là một kỹ thuật thiết yếu trong thiết kế web, có chức năng chia một lượng lớn nội dung (như sản phẩm, bài viết) thành các trang riêng biệt, có thể điều hướng được. Bản chất của nó là tạo ra các “điểm dừng” logic, giúp người dùng dễ dàng tiếp cận, xử lý thông tin mà không bị choáng ngợp, đồng thời cải thiện đáng kể tốc độ tải và cấu trúc của website.

Hãy tưởng tượng bạn đang truy cập vào một trang thương mại điện tử có hàng ngàn sản phẩm. Nếu tất cả sản phẩm được hiển thị trên một trang duy nhất, bạn sẽ phải cuộn chuột rất lâu và có thể sẽ bỏ cuộc trước khi tìm thấy món hàng mình cần. Phân trang giải quyết vấn đề này bằng cách chia các sản phẩm thành nhiều trang, mỗi trang hiển thị một số lượng sản phẩm nhất định. Điều này giúp trang web trở nên gọn gàng, dễ nhìn, và quan trọng hơn là cải thiện trải nghiệm người dùng (UX) một cách đáng kể.

1. Định nghĩa và bản chất của phân trang là gì?

Phân trang là một phương pháp hiển thị nội dung được chia nhỏ thành các trang rời rạc, mỗi trang chỉ chứa một phần dữ liệu. Người dùng có thể dễ dàng chuyển đổi giữa các trang này thông qua các nút điều hướng (thường là các số trang hoặc nút “Trang trước”, “Trang sau”), tạo ra các điểm dừng tự nhiên trong quá trình duyệt web, đặc biệt hữu ích cho các trang có nội dung phong phú.

Bản chất của phân trang là việc tạo ra các “điểm dừng” tự nhiên, giúp người dùng có thể “nghỉ ngơi” trong quá trình tìm kiếm thông tin. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những website có nội dung đa dạng và phong phú, như blog, trang tin tức, diễn đàn, hoặc các trang thương mại điện tử lớn.

2. Tại sao phân trang lại quan trọng đến vậy?

Phân trang cực kỳ quan trọng vì nó trực tiếp cải thiện trải nghiệm người dùng bằng cách làm cho nội dung dễ tiêu thụ hơn, tăng tốc độ tải trang bằng cách giảm lượng dữ liệu tải cùng lúc, và tối ưu hóa cho công cụ tìm kiếm (SEO) bằng cách tạo ra các URL có thể lập chỉ mục cho từng phần nội dung.

• Cải Thiện Trải Nghiệm Người Dùng (UX): Phân trang giúp website trở nên dễ sử dụng hơn. Người dùng không còn phải cuộn chuột liên tục, từ đó giảm sự mệt mỏi và tăng tính tương tác với trang web. Các nghiên cứu từ Nielsen Norman Group luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cung cấp cho người dùng cảm giác kiểm soát và biết được vị trí của họ trong một tập dữ liệu lớn.
• Tăng Tốc Độ Tải Trang: Khi một trang chỉ hiển thị một lượng nội dung nhỏ, thời gian tải trang sẽ giảm đáng kể. Điều này đặc biệt quan trọng đối với người dùng di động hoặc người dùng có kết nối internet chậm. Google đã xác nhận rằng tốc độ tải trang là một yếu tố xếp hạng quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chỉ số Core Web Vitals.
• Tối Ưu Hóa SEO là gì: Phân trang giúp các công cụ tìm kiếm dễ dàng thu thập dữ liệu trên website của bạn hơn. Mỗi trang phân trang là một URL riêng biệt, cung cấp một con đường rõ ràng cho Googlebot để khám phá các sản phẩm hoặc bài viết nằm sâu bên trong cấu trúc website, tránh tạo ra các trang mồ côi.
• Quản Lý Dữ Liệu Hiệu Quả: Phân trang giúp bạn quản lý dữ liệu lớn một cách có tổ chức hơn. Bạn có thể dễ dàng thêm, sửa, hoặc xóa dữ liệu mà không làm ảnh hưởng đến toàn bộ cấu trúc của trang web.

Những kỹ thuật phân trang phổ biến nhất hiện nay là gì?

Các kỹ thuật phân trang phổ biến nhất bao gồm Phân trang Dạng số (Numeric), Phân trang “Trước/Sau” (Previous/Next), Cuộn vô hạn (Infinite Scroll), và Tải thêm (Load More). Việc lựa chọn kỹ thuật nào phụ thuộc vào loại nội dung, mục tiêu trải nghiệm người dùng và các yêu cầu về SEO của website.

Có nhiều cách khác nhau để thực hiện phân trang, và việc lựa chọn kỹ thuật nào sẽ phụ thuộc vào loại nội dung, quy mô của website và nhu cầu cụ thể của bạn. Dưới đây là một số kỹ thuật phân trang phổ biến và hiệu quả nhất:

1. Phân trang dạng số (Numeric Pagination) hoạt động như thế nào?

Đây là kỹ thuật truyền thống nhất, hiển thị một danh sách các số trang (1, 2, 3,…) cho phép người dùng nhấp trực tiếp vào số trang họ muốn đến. Kỹ thuật này mang lại cho người dùng khả năng kiểm soát cao và nhận thức rõ về quy mô tổng thể của nội dung.

Ưu điểm:

• Dễ hiểu và rất quen thuộc với người dùng.
• Cho phép người dùng truy cập trực tiếp đến trang cụ thể, cũng như ước lượng được tổng số nội dung.
• Tốt cho SEO vì mỗi trang có một URL cố định, dễ dàng cho việc lập chỉ mục.

Nhược điểm:

• Có thể trở nên cồng kềnh và chiếm nhiều không gian khi số lượng trang quá lớn.
• Trên thiết bị di động, các nút số nhỏ có thể khó nhấn.

2. Phân trang dạng “Trước” và “Sau” (Previous/Next Pagination) có ưu nhược điểm gì?

Kỹ thuật này chỉ cung cấp hai nút điều hướng là “Trang trước” và “Trang sau”, phù hợp cho nội dung có tính tuần tự như một series blog hoặc một album ảnh. Nó rất đơn giản và tiết kiệm không gian, nhưng lại hạn chế khả năng điều hướng tự do của người dùng.

Ưu điểm:

• Thiết kế tối giản, hoạt động tốt trên mọi kích thước màn hình.
• Lý tưởng cho việc đọc nội dung theo trình tự thời gian hoặc theo từng bước.

Nhược điểm:

• Không cho phép người dùng nhảy đến một trang cụ thể ở xa.
• Có thể gây khó chịu nếu người dùng muốn quay lại một trang đã xem cách đó nhiều trang.

3. Phân trang cuộn vô hạn (Infinite Scroll) ảnh hưởng đến SEO ra sao?

Cuộn vô hạn tự động tải nội dung mới khi người dùng cuộn xuống cuối trang, tạo ra trải nghiệm liền mạch. Tuy nhiên, nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến SEO vì nội dung mới tải không có URL riêng, khiến Googlebot khó khám phá và lập chỉ mục toàn bộ. Để khắc phục, cần triển khai kết hợp với việc cập nhật URL trên thanh địa chỉ bằng History API.

Ưu điểm:

• Tạo trải nghiệm người dùng mượt mà, hấp dẫn, đặc biệt trên di động.
• Giữ người dùng ở lại trang lâu hơn, phù hợp cho các nền tảng mạng xã hội và trang tin tức.

Nhược điểm:

• Khó khăn cho việc tìm lại nội dung đã xem và không có footer cố định.
• Nếu không được triển khai đúng cách, sẽ là “thảm họa” cho SEO vì nội dung không được lập chỉ mục đầy đủ.
• Có thể làm chậm trình duyệt nếu tải quá nhiều nội dung.

4. Phân trang dạng “Tải thêm” (Load More) là gì?

Đây là sự kết hợp giữa phân trang số và cuộn vô hạn. Người dùng chủ động nhấp vào nút “Tải thêm” để hiển thị thêm nội dung trên cùng một trang. Phương pháp này cân bằng giữa sự kiểm soát của người dùng và trải nghiệm liền mạch, đồng thời thân thiện với SEO hơn cuộn vô hạn nếu mỗi lần tải thêm tương ứng với một URL có thể truy cập.

Ưu điểm:

• Người dùng có quyền kiểm soát việc tải thêm nội dung.
• Tốt hơn cho SEO so với cuộn vô hạn vì có thể được cấu hình để thay đổi URL.
• Phù hợp với các trang thương mại điện tử muốn hiển thị nhiều sản phẩm mà không làm chậm trang ban đầu.

Nhược điểm:

• Vẫn có thể làm gián đoạn trải nghiệm người dùng vì phải nhấp chuột.
• Việc điều hướng đến một điểm cụ thể trong danh sách dài vẫn còn khó khăn.

5. Phân trang kết hợp (Combined Pagination) có phải là giải pháp tối ưu?

Phân trang kết hợp, ví dụ như sử dụng cả phân trang số và nút “Trước/Sau”, là một giải pháp linh hoạt và mạnh mẽ. Nó mang lại những ưu điểm của nhiều phương pháp, cung cấp cho người dùng nhiều lựa chọn điều hướng và thường là lựa chọn tốt nhất cho các website phức tạp.

Ưu điểm:

• Cung cấp trải nghiệm điều hướng toàn diện và linh hoạt nhất.
• Có thể được tùy chỉnh để phù hợp với mọi nhu cầu và loại thiết bị.

Nhược điểm:

• Đòi hỏi thiết kế cẩn thận để tránh làm giao diện trở nên lộn xộn, phức tạp.

Vậy nên chọn kỹ thuật phân trang nào?

Kỹ Thuật Phân Trang	Ưu Điểm	Nhược Điểm	Phù Hợp Với
Phân Trang Dạng Số	Dễ hiểu, kiểm soát tốt, thân thiện SEO	Cồng kềnh khi nhiều trang, không tối ưu cho di động	Trang kết quả tìm kiếm, danh mục sản phẩm
Phân Trang “Trước/Sau”	Đơn giản, tiết kiệm không gian	Khó di chuyển xa, không thấy tổng quan	Bài viết blog dài, hướng dẫn theo bước
Cuộn Vô Hạn	Trải nghiệm liền mạch, giữ chân người dùng	Khó tìm lại nội dung, ảnh hưởng SEO, không có footer	Mạng xã hội, trang tin tức cập nhật liên tục
Tải Thêm	Kiểm soát tốt hơn cuộn vô hạn, thân thiện SEO hơn	Cần nhấp chuột, khó điều hướng sâu	Thư viện hình ảnh, danh mục sản phẩm trên di động
Phân Trang Kết Hợp	Linh hoạt, cung cấp nhiều lựa chọn điều hướng	Có thể phức tạp nếu thiết kế kém	Các website lớn, phức tạp muốn tối ưu cho mọi đối tượng

Làm thế nào để thực hiện phân trang một cách chi tiết?

Việc triển khai phân trang về cơ bản bao gồm: xác định số mục trên mỗi trang, tính tổng số trang dựa trên tổng số mục, truy vấn cơ sở dữ liệu để lấy đúng “lát” dữ liệu cho trang hiện tại (sử dụng `LIMIT` và `OFFSET` trong SQL), và cuối cùng là tạo ra các liên kết điều hướng (các nút số, nút trước/sau) để người dùng tương tác.

Việc triển khai phân trang có thể khác nhau tùy thuộc vào công nghệ bạn sử dụng. Dưới đây, Tinymedia.vn sẽ cung cấp hướng dẫn chung cho việc thực hiện phân trang, kèm theo ví dụ cụ thể bằng PHP, một ngôn ngữ lập trình web phổ biến:

Bước 1: Cần chuẩn bị dữ liệu và cấu trúc cơ sở dữ liệu như thế nào?

• Xác định số lượng bản ghi trên mỗi trang: Bạn cần quyết định xem mỗi trang sẽ hiển thị bao nhiêu bản ghi (ví dụ: 12 sản phẩm, 10 bài viết). Con số này cần cân bằng giữa việc cung cấp đủ thông tin và đảm bảo tốc độ tải trang nhanh.
• Cấu trúc dữ liệu: Bạn cần có một cơ sở dữ liệu để lưu trữ nội dung. Đảm bảo bảng dữ liệu của bạn được tối ưu với các chỉ mục (index) phù hợp để các truy vấn phân trang hoạt động hiệu quả.

Bước 2: Công thức tính số trang cần thiết là gì?

Sử dụng công thức sau để tính tổng số trang:

Tổng số trang = ceil(Tổng số bản ghi / Số bản ghi trên mỗi trang)

• Ví dụ: Nếu bạn có 100 sản phẩm và muốn hiển thị 10 sản phẩm trên mỗi trang, tổng số trang sẽ là: ceil(100 / 10) = 10 trang.

Bước 3: Làm sao để lấy dữ liệu đúng cho từng trang?

• Sử dụng LIMIT và OFFSET: Trong SQL, bạn có thể sử dụng mệnh đề LIMIT để chỉ định số lượng bản ghi tối đa cần lấy và OFFSET để xác định điểm bắt đầu lấy dữ liệu.
• Ví dụ PHP:

<?php
// Kết nối cơ sở dữ liệu (thay đổi thông tin kết nối phù hợp)
$conn = new mysqli("localhost", "username", "password", "database");

if ($conn->connect_error) {
    die("Kết nối thất bại: " . $conn->connect_error);
}

// Số bản ghi trên mỗi trang
$recordsPerPage = 10;

// Lấy trang hiện tại từ tham số URL, đảm bảo là số nguyên dương
$currentPage = isset($_GET['page']) ? (int)$_GET['page'] : 1;
if ($currentPage < 1) {
    $currentPage = 1;
}

// Tính offset
$offset = ($currentPage - 1) * $recordsPerPage;

// Truy vấn SQL để lấy dữ liệu theo trang
$sql = "SELECT * FROM products ORDER BY id DESC LIMIT ? OFFSET ?";
$stmt = $conn->prepare($sql);
$stmt->bind_param('ii', $recordsPerPage, $offset);
$stmt->execute();
$result = $stmt->get_result();

// Hiển thị dữ liệu
if ($result->num_rows > 0) {
    while($row = $result->fetch_assoc()) {
        echo "Sản phẩm ID: " . $row["id"]. " - Tên sản phẩm: " . htmlspecialchars($row["name"]). "<br>";
    }
} else {
    echo "Không có sản phẩm nào.";
}

$stmt->close();
$conn->close();
?>

Bước 4: Cần tạo liên kết điều hướng như thế nào?

• Tạo các nút số trang: Dùng vòng lặp để tạo các liên kết cho từng số trang, ví dụ <a href="?page=1">1</a>, <a href="?page=2">2</a>…
• Tạo nút “Trang trước” và “Trang sau”: Hiển thị các nút này một cách có điều kiện (ví dụ: không hiển thị “Trang trước” khi đang ở trang 1).
• Ví dụ PHP:

<?php
// ... (Mã kết nối và lấy dữ liệu như trên)

// Tính tổng số bản ghi
$totalRecordsSQL = "SELECT COUNT(id) AS total FROM products";
$totalRecordsResult = $conn->query($totalRecordsSQL);
$totalRecords = $totalRecordsResult->fetch_assoc()['total'];

// Tính tổng số trang
$totalPages = ceil($totalRecords / $recordsPerPage);

// Hiển thị liên kết phân trang
echo "<div class='pagination'>";

if($currentPage > 1){
    echo "<a href='?page=". ($currentPage - 1) ."'>Trang trước</a> ";
}

for ($i = 1; $i <= $totalPages; $i++) {
    if ($i == $currentPage) {
        echo "<span class='current'>$i</span> ";
    } else {
        echo "<a href='?page=$i'>$i</a> ";
    }
}

if($currentPage < $totalPages){
    echo "<a href='?page=". ($currentPage + 1) ."'>Trang sau</a> ";
}

echo "</div>";

$conn->close();
?>

Bước 5: Làm thế nào để tạo giao diện đẹp cho phân trang bằng CSS?

.pagination {
    display: flex;
    justify-content: center;
    align-items: center;
    padding: 20px 0;
    list-style: none;
}

.pagination a, .pagination span{
    padding: 10px 15px;
    margin: 0 4px;
    border: 1px solid #ddd;
    border-radius: 4px;
    text-decoration: none;
    color: #2e7d32;
    transition: background-color .3s, color .3s;
}

.pagination a:hover {
    background-color: #e8f5e9;
}

.pagination .current {
    background-color: #4CAF50;
    color: white;
    border-color: #4CAF50;
    font-weight: bold;
    cursor: default;
}

Lưu ý: Các bạn có thể tuỳ chỉnh CSS cho giao diện phân trang sao cho phù hợp với website của mình.

Mối quan hệ giữa phân trang và SEO là gì?

Phân trang và SEO có mối quan hệ không thể tách rời. Một chiến lược phân trang tốt giúp Googlebot thu thập (crawl) và lập chỉ mục (index) nội dung hiệu quả hơn, phân phối sức mạnh liên kết (link equity) và ngăn ngừa các vấn đề về nội dung trùng lặp. Ngược lại, triển khai sai có thể làm lãng phí ngân sách thu thập dữ liệu và khiến nội dung quan trọng bị “ẩn” khỏi kết quả tìm kiếm.

Phân trang không chỉ có lợi cho người dùng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa SEO. Google coi mỗi trang phân trang là một trang riêng biệt. Mặc dù thẻ rel="next/prev" đã không còn được Google sử dụng làm tín hiệu chính thức từ năm 2019, các nguyên tắc cơ bản về cấu trúc liên kết rõ ràng vẫn còn nguyên giá trị.

1. Làm thế nào để tối ưu hóa URL phân trang?

• Sử dụng cấu trúc URL rõ ràng: Luôn đảm bảo mỗi trang có một URL duy nhất và rõ ràng. Ví dụ: yourwebsite.com/category?page=2 hoặc yourwebsite.com/category/page/2.
• Tránh các tham số không cần thiết: URL phân trang nên đơn giản, tránh các tham số bộ lọc hoặc sắp xếp phức tạp có thể tạo ra vô số URL trùng lặp.

2. Sử dụng thẻ Canonical cho trang phân trang như thế nào?

Cách tiếp cận tốt nhất hiện nay là để các trang phân trang (trang 2, 3,…) tự trỏ thẻ Canonical về chính nó. Việc trỏ tất cả các trang phân trang về trang đầu tiên (trang 1) là một thực hành lỗi thời, có thể khiến Google bỏ qua việc lập chỉ mục nội dung trên các trang sau.

Đảm bảo mỗi trang phân trang (ví dụ /category?page=2) có một thẻ canonical trỏ đến chính nó (<link rel="canonical" href="yourwebsite.com/category?page=2" />). Điều này báo cho Google rằng đây là phiên bản chính của trang này và nên được lập chỉ mục, thay vì bị coi là trùng lặp với trang 1.

3. Cần xây dựng liên kết nội bộ cho các trang phân trang ra sao?

• Liên kết tuần tự: Đảm bảo có các liên kết anchor text (văn bản neo) rõ ràng để Googlebot có thể di chuyển từ trang 1 sang trang 2, từ 2 sang 3, và ngược lại. Đây là tín hiệu quan trọng nhất để Google hiểu được mối quan hệ giữa các trang.
• Tránh các trang mồ côi: Mọi trang trong chuỗi phân trang đều phải có thể truy cập được thông qua các liên kết này.

4. Sử dụng Sitemap có cần thiết không?

Có. Mặc dù không bắt buộc, việc đưa các URL phân trang quan trọng vào tệp sitemap.xml của bạn là một thực hành tốt. Nó cung cấp cho Google một lộ trình rõ ràng để khám phá tất cả nội dung của bạn, đặc biệt là trên các trang web lớn nơi việc thu thập dữ liệu có thể không đầy đủ.

5. Phân trang ảnh hưởng đến AI Overviews của Google như thế nào?

Mặc dù chưa có tuyên bố chính thức, một cấu trúc phân trang được tối ưu tốt giúp Google hiểu toàn bộ tập hợp nội dung của bạn một cách toàn diện. Điều này có thể tăng khả năng nội dung của bạn được tổng hợp và sử dụng trong các câu trả lời của AI Overviews, vì AI có thể truy cập và phân tích dữ liệu từ tất cả các trang thay vì chỉ trang đầu tiên.

Những thư viện và công cụ nào hỗ trợ phân trang tốt nhất?

Hiện có rất nhiều thư viện và công cụ mạnh mẽ để tiết kiệm thời gian triển khai. Đối với PHP, có các thư viện như `yidas/pagination` hay `damian/pagination`. Với JavaScript, các lựa chọn phổ biến bao gồm `Pagination.js`, `Tabulator`, và các component tích hợp sẵn trong các framework như React Paginate, ngx-pagination (Angular),…

Việc tự viết mã phân trang từ đầu không phải lúc nào cũng cần thiết. Tận dụng các thư viện và công cụ có sẵn có thể giúp bạn tiết kiệm thời gian và đảm bảo tuân thủ các thực hành tốt nhất.

Thư viện Pagination trong PHP:

• damian/damian-pagination-php: Một thư viện mã nguồn mở, không phụ thuộc vào framework, tương thích với Bootstrap 5 và hỗ trợ đa ngôn ngữ.
• yidas/php-pagination: Tương thích với cả PHP thuần và các framework phổ biến như Laravel, CodeIgniter, cung cấp cả Pager Widget để hiển thị giao diện.
• Các component tích hợp: Các framework lớn như Symfony và Laravel đều có các gói/component phân trang mạnh mẽ được tích hợp sẵn.

Thư viện Pagination trong JavaScript:

• Pagination.js: Một plugin dựa trên jQuery rất mạnh mẽ, có khả năng tùy biến cao.
• Tabulator: Một thư viện tạo bảng và lưới dữ liệu toàn diện, với tính năng phân trang tích hợp mạnh mẽ (cả phía client và server).
• React Paginate (React): Một component phân trang phổ biến và dễ sử dụng cho các ứng dụng React.
• SWR & React Query: Các thư viện tìm nạp dữ liệu này thường có hỗ trợ tích hợp sẵn cho việc quản lý trạng thái phân trang một cách hiệu quả.
• ngx-pagination (Angular): Một directive đơn giản nhưng mạnh mẽ để thêm phân trang vào ứng dụng Angular.
• vue-pagination (Vue.js): Một component phân trang phổ biến cho các ứng dụng Vue.js.

Công cụ hỗ trợ phân trang trong CMS:

• WordPress: Cung cấp các hàm phân trang tích hợp sẵn. Nhiều plugin như WP-PageNavi hoặc các component trong trình tạo trang giúp tùy chỉnh giao diện dễ dàng hơn. Carbon-pagination cũng là một thư viện phổ biến cho WordPress.
• Drupal & Joomla: Các hệ quản trị nội dung này đều có các module và extension cốt lõi để xử lý việc phân trang một cách hiệu quả.

---